Klinisch redeneren is kort gezegd continu signalen oppikken bij cliënten en verbanden leggen om zo de juiste handeling te geven in een bepaalde situatie. Dit doe je op basis van je kennis en vaardigheden. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Daarom geven Margo Berends en Nicole Keijzer handige tips in dit blog.
Gezien de breedte van het vak gaat het bij klinisch redeneren om een hele hoop signalen die je moet oppikken als verpleegkundige. Je hebt ze op je opleiding gehad maar om ze te koppelen aan elkaar en de inzet van de juiste interventies, daar komt echt ervaring bij kijken.
Bij klinisch redeneren gaat het om vroegtijdig signaleren van risico’s. Bijvoorbeeld een man met diabetes knipt met een roestige schaar zijn kalknagels. Als verpleegkundige weet je dat de kans op wondjes groot is. Die genezen bij diabetespatiënten bovendien heel slecht. Gaat hij door met dit gedrag, dan ligt amputatie van een teen of erger nog de complete voet in het verschiet. Pak je dit soort signalen vroeg op en je doet er wat mee dan doe je aan klinisch redeneren. Zet meetinstrumenten in om een goede diagnose te stellen, leg ze vast in het zorgdossier om ook de juiste acties te doen.
Klinisch redeneren is een doorlopend proces. Dat passen verpleegkundigen dagelijks toe zonder er bewust bij stil te staan. Wil je klinisch redeneren onder de knie krijgen, dan is het zaak om veel vlieguren te maken. Voor mensen die nog maar kort in het vak zitten; vraag vooral advies aan een oudere collega. Die heeft een onderbuikgevoel ontwikkeld. Vraag waarom zij vindt dat er iets niet klopt. Daar kun je echt iets uit halen. De meeste verpleegkundigen zijn na het maken van veel vlieguren goed in het klinisch redeneren. Methodisch werken en netjes rapporteren van de waarnemingen vergroot de kans op een juiste behandeling.
Je hebt kennis van ziektebeelden nodig, maar het is logisch dat je ze niet allemaal uit je hoofd kent. Daarom zijn voorbeeldzorgplannen erg waardevol. Lees ze door en je leert nieuwe dingen. Bijvoorbeeld als je twee jaar geen parkinson cliënt hebt gehad, dan is het goed om het voorbeeldzorgplan door te nemen. Dan zie je hoe breed het ziektebeeld is wat je helpt om goede acties in het zorgplan te zetten. Zo koppel je de echte oorzaak beter koppelen aan je waarneming.
Klinisch redeneren is een voorbeeld van Advanced Care Planning. Daarbij bepaal je samen met de cliënt wat er aan de hand is en bespreek je samen met hem en familie de beste behandeling. Zeker in de coronatijd is Advanced Care Planning actueel. Je kunt dus met je moeder van 87 van te voren afspreken wat ze wil als ze corona krijgt en minimaal 4 weken aan de beademing moet. Als je daarop redeneert vanuit medisch oogpunt dan is dat erg onverstandig, want wat blijft er dan van je moeder over? Je kunt daarom ook afspreken dat moeder goede zorg krijgt in het verpleeghuis maar dat er in geval van corona geen medische ingreep plaatsvindt. Ook dat is klinisch redeneren; vanuit het oogpunt van welzijn. Klinisch redeneren moet je gewoon doen, spar met je collega’s en gebruik het zorgdossier dat methodisch werken ondersteunt en voorbeeldzorgplannen heeft.
Wil jij je kennis over klinisch redeneren bijspijkeren? Bekijk dan onze evenementenkalender voor het eerstvolgende event.